آلودگی هوا در ایران به یکی از چالش‌های جدی زیست‌محیطی تبدیل شده است و با افزایش سریع جمعیت و تعداد وسایل نقلیه، به‌ویژه موتورسیکلت‌ها این مشکل به‌شدت تشدید شده است. طبق آمار پلیس راهور، از ۱۳میلیون موتورسیکلت درحال تردد در کشور، نزدیک به ۹۰درصد آن‌ها فرسوده و آلاینده هستند.
جلال امینی‌فرد، سخنگوی صنعت بازیافت و اسقاط خودروهای فرسوده کشور در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با «دنیای‌خودرو» تاکید کرد: ستاد نوسازی اسقاط خودرو تحت نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه‌هایی را برای نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها و خودروها تدوین کرده است.
با این‌حال، آمارها نشان می‌دهند که تنها ۱۰هزار موتورسیکلت از چرخه مصرف خارج شده‌اند که نیاز به اقدامات جدی‌تری را برای کاهش آلودگی هوای کشور نشان می‌دهد. امینی‌فرد همچنین به چالش‌های موجود در این مسیر، ازجمله عدم هماهنگی بین نهادهای دولتی و خصوصی و کمبود آگاهی عمومی درباره مزایای موتورسیکلت‌های برقی اشاره کرد و خواستار توجه بیشتر مسئولان به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای اسقاط و نوسازی ناوگان شد.
با توجه به آمار ۹۰درصدی موتورسیکلت‌های فرسوده، چه تحلیل‌هایی در مورد تاثیر این وضعیت بر سلامت عمومی و محیط‌زیست دارید؟
آمار ۹۰درصدی موتورسیکلت‌های فرسوده نشان‌دهنده یک بحران جدی در حوزه حمل‌ونقل و محیط‌زیست است. این موتورسیکلت‌ها به‌دلیل فناوری قدیمی و عدم رعایت استانداردهای زیست‌محیطی، مقادیر بالایی از آلاینده‌ها را تولید می‌کنند که می‌تواند به مشکلات تنفسی و بیماری‌های قلبی در جامعه منجر شود. همچنین این وضعیت بر کیفیت هوا تاثیر منفی می‌گذارد و می‌تواند سبب افزایش هزینه‌های بهداشت عمومی شود. بنابراین، نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها نه‌تنها به بهبود کیفیت هوا کمک‌می‌کند، بلکه سلامت عمومی را نیز بهبود می‌بخشد.
در راستای نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها، چه نوع فناوری‌هایی را برای کاهش آلایندگی پیشنهاد می‌دهید و آیا برنامه‌ای در این زمینه وجود دارد؟
در سال‌های اخیر، آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی در ایران تبدیل شده است. با توجه به رشد سریع جمعیت و افزایش تعداد وسایل نقلیه به‌ویژه موتورسیکلت‌ها، این مشکل به‌شدت تشدید شده است. درحال‌حاضر حدود ۱۳میلیون موتورسیکلت در کشور تردد دارند که بسیاری از آن‌ها فرسوده و آلاینده هستند. طبق آمار، آلایندگی موتورسیکلت‌ها چندبرابر خودروها بوده که این موضوع به نگرانی‌های عمومی درباره کیفیت هوا و سلامت شهروندان دامن زده است.
چالش‌های اقتصادی ناشی‌از نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها چیست و چگونه می‌توان این چالش‌ها را مدیریت کرد تا مالکان وسایل نقلیه قدیمی ترغیب به اسقاط شوند؟
به‌منظور مقابله با این چالش، ستاد نوسازی اسقاط خودرو تحت نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه‌هایی را برای نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها و خودروها تدوین کرده است. این ستاد متولی اسقاط خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده بوده و در تلاش است تا با ایجاد زیرساخت‌های لازم و تشویق مالکان به اسقاط وسایل نقلیه قدیمی، به کاهش آلودگی هوا کمک کند. با این‌حال، آمار نشان می‌دهد که تنها ۱۰هزار موتورسیکلت از ۱۳میلیون موتورسیکلت موجود، از چرخه مصرف خارج شده‌اند که این رقم بسیار پایین است و نیاز به اقدامات جدی‌تر را نشان می‌دهد.
با توجه به اهمیت ارزش گواهی اسقاط برای تداوم تولید در بنگاه‌های خودروسازی و موتورسیکلت‌سازان، چرا دولت به دریافت ۱.۵ درصد ارزش محصولات جایگزین گواهی اسقاط قناعت کرده است؟
یکی از عوامل مؤثر در نوسازی ناوگان، افزایش ارزش گواهی اسقاط و مشوق‌های مالی برای مالکان موتورسیکلت‌های فرسوده است. طبق قانون، خودروسازان و موتورسیکلت‌سازان موظف هستند ۱.۵ درصد از ارزش فروش محصولات خود را به حساب صندوق توسعه صنایع پیشرفته واریز کنند. این اقدام به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا در راستای نوسازی ناوگان و کاهش آلایندگی گام بردارند.
همچنین طبق قانون باید سه ماه پس از ابلاغ قانون، شرایط و زیرساخت‌های لازم برای اسقاط موتورسیکلت‌ها فراهم شود. با این‌حال، چالش‌هایی وجود دارد که مانع از اجرای موثر این برنامه‌ها می‌شود.
عدم هماهنگی بین نهادهای دولتی و خصوصی، کمبود آگاهی عمومی درباره مزایای موتورسیکلت‌های برقی و نبود زیرساخت‌های لازم برای شارژ این موتورسیکلت‌ها ازجمله موانع موجود هستند. در این راستا، مسئولان ذیربط باید به ایجاد زیرساخت‌های لازم و تسهیل فرآیند اسقاط موتورسیکلت‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند به بهبود کیفیت هوا و سلامت عمومی کمک کنند.
آیا برنامه‌ای برای ایجاد مشوق‌های مالی و تسهیلات ویژه برای تولیدکنندگان موتورسیکلت‌های برقی وجود دارد تا این صنعت را در کشور رونق ببخشید؟
در سال‌های اخیر، ارزش گواهی اسقاط موتورسیکلت‌ها افزایش یافته است، به‌طوری‌که در گذشته این ارزش معادل یک‌هفتم خودرو بود و اکنون به یک‌چهارم خودرو (۳۵میلیون تومان) افزایش یافته است. این تغییر می‌تواند به عنوان یک عامل تشویقی برای مالکان موتورسیکلت‌های فرسوده عمل کند تا به‌جای نگهداری از وسایل نقلیه قدیمی، اقدام به اسقاط و خرید موتورسیکلت‌های جدید کنند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر دارد با ارائه مشوق‌های مالی، تسهیلات بانکی و حمایت‌های فنی، تولیدکنندگان موتورسیکلت‌های برقی را تشویق کند. این برنامه شامل کاهش مالیات بر ارزش افزوده برای تولیدکنندگان و حمایت از تحقیق و توسعه در این حوزه است تا تولیدکنندگان بتوانند به تولید انبوه و باکیفیت موتورسیکلت‌های برقی بپردازند.
با توجه به موضوع ارزش گواهی‌ها و جایگزینی موتورسیکلت‌ها با موتورسیکلت‌های برقی که معادل ۷۵صدم یک گواهی خودرو محاسبه می‌شوند، آیا این موضوع می‌تواند مانع از نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها شود؟
یکی از چالش‌های اصلی اقتصادی، هزینه بالای خرید موتورسیکلت‌های جدید برای مالکان وسایل نقلیه فرسوده است. برای مدیریت این چالش، می‌توان مشوق‌های مالی و تسهیلات ویژه‌ای ارائه داد تا مالکان بتوانند به‌راحتی وسایل نقلیه خود را اسقاط کنند و موتورسیکلت‌های جدید بخرند. همچنین ایجاد برنامه‌های اقساطی و تسهیلات بانکی می‌تواند به کاهش بار مالی بر دوش مالکان کمک کند. این هزینه‌ها می‌تواند به‌عنوان یک مانع برای نوسازی ناوگان موتورسیکلت‌ها عمل کند.
اگر ارزش گواهی اسقاط موتورسیکلت‌های برقی به‌طور مناسب تعیین نشود، مالکان ممکن است انگیزه کافی برای اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده خود نداشته باشند. بنابراین، لازم است ارزش گواهی‌های مربوط به موتورسیکلت‌های برقی مورد بازنگری قرار گیرد تا مالکان ترغیب شوند به سمت نوسازی و استفاده از فناوری‌های جدید حرکت کنند.
چگونه می‌توان از ظرفیت‌های بخش‌خصوصی برای بهبود فرآیند نوسازی و اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده بهره‌برداری کرد؟ آیا متقاضیان با مراجعه به شرکت‌های اسقاط می‌توانند فرآیند اسقاط موتورسیکلت‌های خود را انجام دهند؟
بله، باتوجه به این‌که ارزش یک گواهی اسقاط خودرو درحال‌حاضر ۳۵میلیون تومان است، متقاضیان با مراجعه به مراکز اسقاط موتورسیکلت در سراسر کشور می‌توانند فرآیند اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده خود را انجام دهند. این مراکز به‌عنوان نقاط معتبر و قانونی برای انجام این فرآیند عمل می‌کنند و می‌توانند خدمات متنوعی ازجمله ارزیابی وضعیت موتورسیکلت، ارائه مشاوره درخصوص نوسازی و انجام مراحل قانونی اسقاط را ارائه دهند.
با افزایش ارزش گواهی اسقاط، مالکان ممکن است تمایل بیشتری برای اسقاط موتورسیکلت‌های خود پیدا کنند، زیرا این امر می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا بخشی از هزینه‌های نوسازی را جبران کنند. این تغییرات نشان‌دهنده اهمیت توجه به فرآیند نوسازی و اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده است و می‌تواند به بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی‌های ناشی از موتورسیکلت‌های فرسوده کمک کند.
چه درخواستی از مسئولان امر در دولت و وزراتخانه صمت دارید؟
از وزیر محترم و معاون ایشان در ایدرو درخواست دارم که استفاده از گواهی اسقاط را برای تمامی کارخانه‌های تولید خودرو و موتورسیکلت الزامی کنند. این اقدام می‌تواند به نوسازی ناوگان حم ونقل و کاهش آلودگی زیست‌محیطی کمک شایانی کند. با اجباری کردن این موضوع، نه‌تنها به بهبود کیفیت محصولات کمک می‌شود، بلکه زمینه‌ای برای استفاده بهینه از گواهی‌های اسقاط نیز فراهم می‌شود.
